Je moet eigenlijk de muziek erbij horen, dan komt de tekst nog meer of juist tot leven.

        Soon you’ll not remember anything

        But then someday neither will I

        Tomorrow though is nothing to fear

        Because father it’s always today

Een nummer van een nieuw album van de band Snow Patrol. Onverwachte muziek met doorleefde teksten. Onverwacht, want de band zelf ging er niet meer van uit dat zij een nieuw album zouden maken. Doorleeft, want de zanger kampte jarenlang met depressie en een alcohol verslaving. Bovenstaande tekst komt uit een nummer wat refereert aan de ziekte van Alzheimer die de vader van de zanger heeft. Weinig tijd nog om nieuwe herinneringen te creëren, weinig tijd ook om de oude herinneringen vast te leggen. Leven bij de dag.

Ik stond met allemaal dozen om mij heen op de zolder van één van de Exodus locaties. Mede naar aanleiding van de nieuwe privacywet bekeken we opnieuw ons archief. Veel oude bankafschriften, vies geworden corveelijsten van lang geleden, hand geschreven rapportages en uitgebreide notulen van plannen die nooit zijn gerealiseerd. Net als al eerder gedaan moet er een hoop worden vernietigd en dat is prima. Waarom die corveelijsten bewaren?

Er zijn echter ook nog wat mappen met kostbare herinneringen. Verslaglegging over prachtige ontmoetingen tussen deelnemers en hun familie waarin herstel plaats vond. Over confrontaties die deelnemers aan zijn gegaan, over het weer vinden van een baan. Over nieuwe vriendschappen, nieuwe liefdes, persoonlijke groei, gezonde leefstijl en de afgeronde therapie. Maar ook over pijn, teleurstelling, verdriet, terugval en falen.

Verhalen over zoveel unieke mensen en situaties die het wat mij betreft waard zijn om herinnerd te worden. In de korte tijd dat ik even wat las kwam zowel de lach als de traan al richting de oppervlakte. Het zijn verhalen die we moeten vertellen omdat het zoveel te zeggen heeft. Alleen al één traject van een deelnemer laat zien wat er nodig is om de resocialisatie te doen slagen. Het zegt veel over ontwikkelingen in de forensische zorg, het zegt veel over de worstelingen van onze deelnemers. Het laat ook zien waar 'het systeem' faalt, waar regels leiden tot gedonder en ellende soms en hoe destructief verslaving is. Het geeft een eerlijke inkijk in de wereld van de forensische zorg. Een wereld op het snijvlak van zorg en veiligheid. Een reëel beeld als tegengeluid bij sommige sentimenten in de samenleving.

Het geeft ook materiaal voor (sociale) opleidingen, over wat de medewerkers allemaal meemaken. Hoe groot hun handelingsbekwaamheid, professionaliteit en draagkracht moeten zijn. Wat zij emotioneel allemaal moeten verwerken en hoe zij voor elkaar kunnen zorgen. Kritisch indien nodig, ondersteunend en met zorg als basishouding.

De tekst van het liedje van Snow Patrol activeert in mij het besluit dat de herinneringen die in ons archief zitten moeten worden vastgelegd. En dat moet snel voordat het te laat is, de herinneringen te ver weg raken of moeten worden vernietigd. We zullen nog lang veel nieuwe herinneringen creëren en het is goed om te leven in het hier en nu en niet bang te zijn voor de toekomst. Maar ik wil ook niet bang zijn dat we ons kostbare kapitaal van een lange periode Exodus leven kwijtraken omdat het niet mag worden bewaard.

Dat betekent dus een opdracht om met inachtneming van alle privacy regels en afspraken de lessen, verhalen en herinneringen uit het archief te halen en te bewaren. Een klein monnikenwerk, een 'Exodus uit het archief'.


Marc Groenendijk

Deze blog verschijnt maandelijks op de LinkedIn-pagina van Marc.