Nazorg in Alphen aan den Rijn
“Naar aanleiding van het bericht vroeg de kerk of we daar niet iets mee moesten doen. Zo hebben we een groepje mensen bij elkaar verzameld die hier over ging nadenken. De directeur van de gevangenis wilde graag goed contact tussen de gevangenis en de plaats waar de gevangenis staat. Een pastor uit de gevangenis heeft toen vier avonden georganiseerd voor potentiële vrijwilligers. Tijdens één van deze avonden heb ik mij aangesloten bij de bezoekgroep voor gedetineerden.”
Foto: In 2010 ontvangt vrijwilliger Dirk een lintje van burgemeester De Gelder
De echte gevangenis begint na vrijlating
“Sinds 2002 begeleid ik ex-gedetineerden bij Exodus. In het ideale geval sta je bij de poort zodra iemand vrijkomt. Want veel gedetineerden keren direct terug in de maatschappij en gaan niet naar een Exodushuis. Maar zij komen dan erg veel obstakels tegen. Een ex-gedetineerde zei een keer tegen mij: “De echte gevangenis begint pas als ik vrij kom.” Het belangrijkste voor hen is dat je een luisterend oor biedt en kijkt waar je bij kunt helpen. Ik help ze bijvoorbeeld met het inschrijven bij een woningbouwvereniging of bij het schrijven van een brief naar de ziektekostenverzekering. Het is belangrijk dat je hen niet dirigeert in wat ze moeten doen, maar dat je de verantwoordelijkheid bij hen zelf legt.”
Peter: ruwe bolster, blanke pit
“Ik begeleidde eens Peter, echt een stoere kerel. Hij had altijd bonje met de sociale dienst. Dan moest hij een tijd wachten voor hij aan de beurt was en maakte hij zich enorm kwaad. Hij had dan de neiging om de medewerker over de balie te trekken. Ik ben toen een keer meegegaan en zei tegen hem: ‘Jij doet niets anders dan vragen stellen.’ Binnen tien minuten stonden we buiten met de gevraagde formulieren. De mond van Peter viel open van verbazing. Het trieste is dat hij nergens bang voor was, maar wel voor de dokter. Hij wilde zich niet laten behandelen en na een aantal jaar is hij overleden. Hij had geen familie. De crematie werd geregeld door de sociale dienst.”
Afstand en nabijheid
Dirk is nog steeds werkzaam als maatje voor gedetineerden in de gevangenis in Alphen aan den Rijn, maar ook daarbuiten. “Eén keer in de vier weken ben ik een middagje kwijt voor een bezoekje. Daarnaast bezoek ik een TBS-cliënt één keer in de acht weken.” Dirk geeft aan dat hij de problemen van gedetineerden gelukkig gemakkelijk kan loslaten: “Hun probleem is niet mijn probleem. Je moet ook niet het probleem willen oplossen. Dat vind ik zo mooi aan Exodus: er is een goede mix tussen afstand en nabijheid. We verdiepen ons in de problematiek, maar geven de ruimte aan gedetineerden om zelf hulp te zoeken voor hun probleem.”
Spreker voor Exodus
Naast zijn vrijwilligerswerk als maatje is Dirk actief als promotor voor Exodus. Hij spreekt regelmatig in kerken, maar ook bij scholen en universiteiten. “Via het secretariaat van Exodus komen de verzoeken binnen. Af en toe word ik rechtstreeks benaderd of ik wat wil vertellen over het werk van Exodus.” Dirk merkt dat veel mensen vragen hebben bij het werk van Exodus, maar dat ze na zijn verhaal vaak hun mening bijstellen: “Het mooiste van mijn promotiewerk is dat ik vaak vooraf hoor dat men niet begrijpt waarom je je zou bezighouden met gedetineerden en dat ze na de bijeenkomst hier heel anders over denken. Veel gedetineerden hebben door omstandigheden iets stoms gedaan, maar willen na detentie weer een volwaardig plekje in de maatschappij krijgen.”
